KAEDAH TEPUKAN DAN SAPUAN
Kaedah tepukan adalah merujuk kepada tepukan yang dilakukan oleh perawat menggunakan tapak tangannya ketika rawatan sama ada disertakan dengan bacaan ruqyah ataupun tidak. Tepukan ini berbentuk pukulan sederhana kuat yang tidak menyakitkan pesakit tetapi sebagai isyarat untuk menyakiti makhluk halus atau menepuk keluar bahan-bahan beracun dalam badan pesakit atau sebagai isyarat untuk mengarahkan makhluk halus keluar dari tubuh badan pesakit. Termasuk dalam kaedah ini adalah kaedah menyapu dengan menggunakan tapak tangan dan kaedah memicit atau menekan-nekan pada bahagian-bahagian tertentu pada tubuh pesakit seperti ruang antara bahagian ibu jari dan jari telunjuk, belakang leher kanan dan kiri, bahagian atas kepala, bahagian antara ibu jari kaki dan jari telunjuk kali dan lain-lain.
Merujuk kepada dalil daripada hadith, pengkaji mendapati bahawa kaedah tepukan adalah kaedah yang dilakukan oleh Nabi SAW dalam merawat penyakit-penyakit tertentu. Uthman bin Abi al-‘As RA menceritakan bahawa beliau pernah diganggu oleh syaitan dan Nabi SAW telah membantu merawat beliau dengan menepuk-nepuk dada serta meludah dalam mulut beliau.
Maksudnya: Baginda bersabda; “Gangguan itu sebenarnya daripada syaitan, hampirlah kepadaku”. Saya menghampiri Rasulullah SAW dan duduk berhadapan dengan baginda. Baginda menepuk-nepuk dadaku dengan tangannya dan meludah ke dalam mulut ku, sambil berkata; “Keluarlah wahai musuh Allah!”. Baginda mengulanginya tiga kali. Kemudian baginda bersabda; “Kebenaran adalah berserta dengan amalanmu”.’ Uthman berkata; “Saya tidak pernah lagi diganggu setelah itu”.
Demikian juga diceritakan oleh Jarir bin ‘Abd Allah RA ketika beliau mahu pergi memusnahkan Dhu al-Khalasah (iaitu sebuah binaan seperti Ka‘bah) di Yaman, beliau telah mengadu kepada Nabi SAW tentang kesukaran beliau untuk duduk tetap di atas tunggangan kuda. Jarir RA berkata:
Maksudnya: “Aku mengadu kepada Rasulullah SAW bahawa aku merupakan seorang yang tidak boleh berada tetap di atas tunggangan kuda”. Lalu Rasulullah SAW menepuk nepuk dadaku sehingga kedapatan kesan tepukan jari jemari baginda di dadaku. Dalam pada itu baginda berdoa; “Ya Allah jadikanlah dia tetap di atas tunggangannya dan jadikanlah dia seorang yang petunjuk yang mendapat penunjuk dari Mu”. Jarir kemudiannya bertolak ke sana lalu (berjaya) merobohkannya dan membakarnya (iaitu mendapat kemenangan).
Dalam hadith yang lain, ‘Abd Allah bin ‘Amir bin Rabi‘ah RA menceritakan daripada bapanya bahawa terdapat seorang lelaki yang berkelakuan ganjil ketika mandi di sungai dan beliau meyangka lelaki itu terkena gangguan jin. Lalu dikhabarkan keadaan lelaki itu kepada Rasulullah SAW dan Rasulullah SAW membantu merawat lelaki itu dengan menepuk-nepuk dadanya serta mendoakan kesembuhan.
Maksudnya: “Apabila datang kepada Rasulullah SAW, baginda menepuk-nepuk dadanya kemudian berdoa; “Ya Allah, hilangkanlah kepanasan gangguan itu, kesejukannya dan kesan buruknya”. Kemudian baginda bersabda kepadanya; “Bangunlah, lalu dia bangun dalam keadaan sihat”. Rasulullah SAW seterusnya bersabda; “Apabila ada di kalangan kamu mendapati pada dirinya berlaku perkara yang menghairankan atau pada harta bendanya mahupun pada ahli keluarganya, hendaklah segera dia berdoa memohon keberkatan daripada Allah. Ini kerana gangguan rasukan memang benar berlaku.”
Dalam keadaan yang lain, Rasulullah SAW juga menyuruh agar meletakkan tangan (tapak tangan) pada tempat yang sakit sambil membacakan doa tertentu sebagai satu pendekatan rawatan. Uthman bin Abi al-‘As RA telah mengadu kepada Rasulullah SAW tentang kesakitan yang dialami sejak beliau memeluk Islam. Rasulullah SAW bersabda:
Maksudnya: “Letakkan tangan kamu pada tempat yang sakit daripada tubuh badan ” :kamu dan bacalah “Dengan nama Allah” (dalam Bahasa Arab) sebanyak tiga kali. Kemudian ucapkan sebanyak tujuh kali: “Aku berlindung dengan Allah dan kekuasaannya daripada kejahatan apa yang aku temui dan aku takuti.” (dalam Bahasa Arab)
Diriwayatkan daripada Ubay bin Ka‘b RA katanya Rasulullah SAW bersabda:
Maksudnya: “Wahai Aba al-Mundhir, adakah kamu tahu mana-mana ayat daripada kitab Allah (al-Quran) yang paling agung?” Jawab Ubay: “Allah dan RasulNya juga yang lebih mengetahui.” Sabda Nabi: “Wahai Aba al-Mundhir, adakah kamu tahu mana-mana ayat daripada kitab Allah (al-Quran) yang paling agong?”. Lalu dijawab: (bacaan Ayat al-Kursi). Kata Ubay lagi: “Maka Rasulullah menepuk-nepuk (memukul-mukul) dadaku dan baginda bersabda: “Demi Allah, semoga dipermudahkan bagi kamu ilmu pengetahuan wahai Aba al-Mundhir.”
Selain memukul, menepuk dan meletakkan tangan pada bahagian tubuh yang sakit, Nabi SAW juga menyarankan agar menyapu bahagian tubuh badan dengan menggunakan kedua tapak tangan seperti hadith yang disebutkan oleh ‘Aishah RA.
Maksudnya: “Sesungguhnya Nabi SAW apabila baginda menduduki tempat tidurnya pada setiap malam, baginda akan menadah tangan dan dihembuskan (ditiupkan) pada kedua tapak tangan itu (Surah al-Ikhlas), (Surah al-Falaq) dan,(Surah an-Nas). Kemudian baginda menyapu keduanya (tapak tangan itu) pada keseluruhan badan bermula dari atas kepala dan muka serta ke seluruh tubuh badannya. Baginda berbuat demikian sebanyak tiga kali.”
Berdasarkan kepada dalil daripada hadith-hadith yang disebutkan, jelas menunjukkan bahawa perbuatan menepuk-nepuk dan menyapu pada mana-mana anggota badan pesakit ketika menjalankan rawatan adalah tidak salah dan ia adalah amalan yang dilakukan oleh Nabi SAW dalam rawatan terhadap pelbagai penyakit yang dihadapi oleh para sahabat ketika itu. Oleh itu pendekatan ini boleh diamalkan dan ia bertepatan dengan sunnah Nabi SAW.
➖
